Periodontolog – czym się zajmuje i kiedy warto się do niego udać?

Zdrowie jamy ustnej to fundament dobrego samopoczucia i pięknego uśmiechu. Większość osób kojarzy wizyty w gabinecie stomatologicznym głównie z leczeniem próchnicy. Jednak stomatologia to szeroka dziedzina, a jednym z jej najważniejszych działów jest periodontologia. Czym zajmuje się periodontolog i dlaczego jego rola jest tak istotna dla zachowania zębów na całe życie? To specjalista, do którego trafiamy, gdy problem dotyczy nie samych zębów, lecz tkanek je otaczających – przede wszystkim dziąseł. Ignorowanie pierwszych objawów, takich jak krwawienie dziąseł, może prowadzić do poważnych konsekwencji, włącznie z utratą zębów.

Periodontolog czym się zajmuje? Dokładny zakres specjalizacji

Periodontologia to dziedzina stomatologii zajmująca się profilaktyką, diagnostyką i leczeniem chorób przyzębia oraz błony śluzowej jamy ustnej. Przyzębie to zespół tkanek, które otaczają ząb i utrzymują go stabilnie w zębodole. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, że w skład przyzębia wchodzą aż 4 kluczowe struktury: dziąsła, ozębna (czyli więzadła utrzymujące ząb), cement korzeniowy oraz kość wyrostka zębodołowego. Periodontolog jest zatem lekarzem dentystą specjalizującym się w dbaniu o zdrowie tego skomplikowanego aparatu.

Głównym zadaniem specjalisty jest leczenie chorób przyzębia. Najczęstsze z nich to zapalenie dziąseł oraz znacznie poważniejsze zapalenie przyzębia, potocznie nazywane paradontozą. Periodontolog diagnozuje stopień zaawansowania choroby, identyfikuje jej przyczyny i wdraża odpowiednie leczenie periodontologiczne. Jego praca obejmuje zarówno metody zachowawcze, jak i zaawansowane procedury chirurgiczne. Działania te mają na celu zatrzymanie postępu choroby, regenerację uszkodzonych tkanek i uniknięcie najgorszego scenariusza, jakim jest utrata zębów.

Jednak zakres obowiązków periodontologa jest znacznie szerszy. Obejmuje on także diagnostykę i leczenie chorób błon śluzowych jamy ustnej, takich jak afty, liszaj płaski czy zmiany na błonie śluzowej policzków. Ponadto, specjalista ten przeprowadza zabiegi z zakresu chirurgii plastycznej przyzębia, na przykład leczenie recesji dziąseł, czyli pokrywanie odsłoniętych szyjek zębowych. Integralną częścią jego pracy jest również edukacja pacjenta. Profesjonalny instruktaż higieny jamy ustnej, obejmujący naukę prawidłowego szczotkowania zębów i czyszczenia przestrzeni międzyzębowych, jest fundamentalny dla powodzenia terapii i zapobiegania nawrotom.

Niepokojące objawy, które wymagają konsultacji periodontologicznej

Wiele chorób przyzębia rozwija się powoli i podstępnie, przez długi czas nie dając wyraźnych dolegliwości bólowych. Dlatego tak istotne jest, aby zwracać uwagę na subtelne sygnały wysyłane przez nasz organizm. Istnieje kilka objawów, które powinny skłonić do jak najszybszej wizyty w gabinecie stomatologicznym w celu odbycia konsultacji periodontologicznej. Zbagatelizowanie tych sygnałów może doprowadzić do nieodwracalnych zmian w obrębie jamy ustnej.

Do najbardziej charakterystycznych symptomów, które wymagają konsultacji ze specjalistą, należą:

• krwawienie dziąseł – pojawiające się samoistnie lub podczas szczotkowania zębów,

• bolesność dziąseł, ich zaczerwienienie lub obrzęk,

• odsłonięcie szyjek zębowych, które sprawia, że zęby wydają się dłuższe,

• nadwrażliwość zębów na zmiany temperatury, szczególnie na zimno,

• nieprzyjemny zapach z ust (halitoza) lub nieświeży oddech, który nie ustępuje mimo dbałości o higienę,

• ruchomość zębów lub zmiana ich położenia, czyli tak zwane rozchwianie zębów,

• przerost dziąseł lub pojawienie się ropnej wydzieliny w okolicy dziąseł,

• przebarwienia zębów zlokalizowane blisko linii dziąseł.

Pojawienie się któregokolwiek z tych objawów jest sygnałem, że w tkankach podtrzymujących zęby rozwija się stan zapalny. Szczególnie alarmująca jest ruchomość zębów, która świadczy o zaawansowanym stadium choroby i zaniku kości. Trzeba też pamiętać, że niektóre choroby ogólnoustrojowe, takie jak cukrzyca czy reumatoidalne zapalenie stawów, znacząco zwiększają ryzyko rozwoju chorób przyzębia. Dlatego pacjenci z tych grup powinni znajdować się pod stałą opieką periodontologa.

Diagnostyka i najczęstsze choroby przyzębia

Podstawą skutecznego leczenia jest precyzyjna diagnoza. Periodontolog podczas pierwszej wizyty przeprowadza szczegółowy wywiad medyczny oraz dokładne badanie jamy ustnej. Celem jest nie tylko ocena obecnego stanu, ale również zidentyfikowanie przyczyny chorób przyzębia, co jest decydujące dla zaplanowania terapii.

Jak wygląda wizyta diagnostyczna?

Podczas badania specjalista ocenia stan dziąseł pod kątem koloru, kształtu i konsystencji. Kluczowym elementem jest pomiar głębokości kieszonek dziąsłowych. Periodontolog używa do tego specjalnego narzędzia zwanego sondą periodontologiczną, którą delikatnie wsuwa między ząb a dziąsło. Zdrowe dziąsła tworzą kieszonki o głębokości do 3 mm. Głębsze kieszonki świadczą o obecności stanu zapalnego i zaniku tkanek. Lekarz sprawdza również stopień rozchwiania zębów oraz obecność krwawienia podczas sondowania. Często konieczne jest także wykonanie zdjęć radiologicznych, które pozwalają ocenić stan kości wyrostka zębodołowego i stopień jej zaniku.

Główne przyczyny i rodzaje chorób przyzębia

Bezpośrednią przyczyną większości chorób przyzębia jest płytka bakteryjna – lepki, bezbarwny nalot, który stale tworzy się na powierzchni zębów. Jeśli nie jest regularnie usuwana poprzez szczotkowanie i nitkowanie, bakterie w niej zawarte zaczynają produkować toksyny drażniące dziąsła. Z czasem płytka nazębna ulega mineralizacji, tworząc twardy kamień nazębny, którego nie da się usunąć domowymi sposobami. Niewłaściwa higiena jamy ustnej to główny, ale nie jedyny czynnik ryzyka. Do pozostałych należą predyspozycje genetyczne, palenie tytoniu, stres, bruksizm (zgrzytanie zębami) oraz niektóre schorzenia ogólnoustrojowe.

Porównanie najczęstszych chorób przyzębia:

Nowoczesne metody leczenia periodontologicznego

Współczesna periodontologia dysponuje szerokim wachlarzem metod terapeutycznych, które pozwalają na skuteczne leczenie nawet zaawansowanych stadiów chorób przyzębia. Wybór odpowiedniej ścieżki leczenia zależy od diagnozy, stopnia zaawansowania choroby oraz indywidualnych potrzeb pacjenta. Profesjonalne doradztwo i zaplanowanie terapii przez doświadczonego specjalistę jest tu fundamentalne.

Leczenie zachowawcze – fundament terapii

Pierwszym etapem leczenia jest zawsze faza higienizacyjna. Jej celem jest usunięcie przyczyny problemu, czyli płytki bakteryjnej i kamienia nazębnego. Zabieg ten, nazywany skalingiem, polega na profesjonalnym usuwaniu kamienia nazębnego z powierzchni koron i korzeni zębów przy użyciu narzędzi ultradźwiękowych i ręcznych. Następnie wykonuje się piaskowanie zębów, które usuwa osady i przebarwienia, a także polerowanie, wygładzające powierzchnię zębów i utrudniające ponowne osadzanie się płytki. Te zabiegi często wykonuje higienistka stomatologiczna pod nadzorem periodontologa. Niezbędnym elementem jest także szczegółowy instruktaż higieny jamy ustnej, dopasowany do konkretnego pacjenta, obejmujący naukę stosowania szczoteczki, nici dentystycznych, irygatorów czy szczoteczek międzyzębowych.

Zaawansowane leczenie chirurgiczne

W przypadkach, gdy choroba jest zaawansowana, a kieszonki dziąsłowe są bardzo głębokie, leczenie zachowawcze może być niewystarczające. Wówczas konieczne jest wdrożenie leczenia chirurgicznego, które odbywa się w znieczuleniu miejscowym. Do najczęstszych zabiegów należą:

• kiretaż – polega na dokładnym oczyszczeniu powierzchni korzeni zębów z kamienia i zainfekowanych tkanek. Może być zamknięty (bez odwarstwiania dziąsła) lub otwarty (z odchyleniem płata dziąsła w celu uzyskania lepszej widoczności),

• sterowana regeneracja tkanek przyzębia i kości – procedury mające na celu odbudowę utraconej kości i więzadeł ozębnej przy użyciu specjalnych materiałów biologicznych i błon zaporowych,

• przeszczepy dziąseł i zabiegi plastyczne – stosowane w leczeniu recesji dziąseł, polegają na przeszczepieniu tkanki (np. z podniebienia) w miejsce, gdzie dziąsło zanikło, aby pokryć odsłonięte szyjki zębowe.

W przypadku dużej ruchomości zębów, periodontolog może zastosować szynowanie zębów. Polega ono na połączeniu rozchwianych zębów systemem zespalającym (najczęściej z włókna szklanego), co stabilizuje je i poprawia komfort pacjenta, a także stwarza lepsze warunki do gojenia się tkanek przyzębia.

Rola specjalisty i kompleksowego podejścia do zdrowia jamy ustnej

Samodzielne diagnozowanie i próby leczenia chorób przyzębia domowymi sposobami są nie tylko nieskuteczne, ale i niebezpieczne. Jedynie lekarz dentysta specjalizujący się w periodontologii jest w stanie prawidłowo ocenić sytuację i zaplanować skuteczne leczenie. Profesjonalne doradztwo oparte na rzetelnej wiedzy i doświadczeniu pozwala uniknąć poważnych powikłań, w tym utraty uzębienia. Kompleksowe leczenie to proces, który wymaga zaangażowania zarówno ze strony lekarza, jak i pacjenta.

Znalezienie zaufanego eksperta to zasadniczy krok na drodze do odzyskania zdrowia. Wszechstronne podejście, łączące precyzyjną diagnostykę z indywidualnie dopasowanym planem leczenia, oferowane jest przez wielu specjalistów. Przykładem takiego profesjonalisty, którego doświadczenie obejmuje pełne spektrum opieki periodontologicznej, jest Bartłomiej Woryński, przyjmujący w warszawskim Kupryś Dental Clinic: https://kuprysdentalclinic.pl/bartlomiej-worynski/.

Należy również pamiętać, że zdrowie przyzębia ma wpływ na powodzenie innych zabiegów stomatologicznych. Periodontolog często współpracuje z innymi specjalistami. Przed rozpoczęciem leczenia ortodontycznego, protetycznego (np. zakładaniem koron czy mostów) czy implantologicznego, zasadnicze jest zapewnienie zdrowego podłoża. Wszelkie uzupełnienia protetyczne czy implanty wymagają stabilnego i zdrowego przyzębia, aby mogły służyć przez wiele lat. Dlatego stomatolog ogólny, widząc niepokojące objawy, powinien skierować pacjenta na konsultacje periodontologiczne.

Podsumowując, periodontolog to lekarz od zadań specjalnych, strażnik fundamentów naszego uśmiechu. Dbałość o zdrowe dziąsła i tkanki podtrzymujące zęby jest równie ważna, jak leczenie ubytków próchnicowych. Nie należy ignorować pierwszych symptomów, takich jak krwawienie czy nadwrażliwość. Szybka interwencja i podjęcie leczenia pod okiem specjalisty to najlepsza inwestycja w zdrowie jamy ustnej na długie lata.

Artykuł sponsorowany